euskaldunak

Eta nola sentitzen da EGA ateratzeko gai ez den erdaldunberria? Euskaldun eskasa, dudarik gabe. Ez erdara eta ez euskara. Zer demontre... erabat konplexuz betea.

Ausardiarekin gauza kuriosoa gertzen zaigu Euskal Herrian, ausardiaren kontrarioa guretzat ez da koldarkeria, ausardiaren kontrarioa guretzat lotsa da. (...)

Txillardegik eduki du gauzak aurrez aurre ikusteko eta pentsatzeko ausardia. (..) Lotsa gainditu egin du, eta hori zor digu neurri handi batean. (...)

Arinaiztarrak aipatzen ditugu. Kontuan izan behar genituzke bidean gelditutako arinintzentarrak ere.

Gaurregun erraza da, euskal literatura eskuratzea (on line-ko katalogoen bidez). Hortik kanpo, interneten bidez, liburu eta aldizkari elektronikoak aurkitu ditzakezu, dohainik. Euskal-egunkariak interneten bidez ere irakurri daitezke. Idazteko aukerak, korreo elektronikoen bidez nahiz blogetan aurki ditzakezu. Artikuluak edo liburu bat idatzi eta igorri Euskal-Herriko komunikabideei (zergatik ez!). Horretarako, hiztegi elektronikoak eta beste hainbat baliabide eskuan dituzu. “Diario” pertsonala baldin baduzu, euskaraz idatzi ere.

Mundutik mundura gabiltzanok horrelakoak pasa behar izaten ditugu, zuzentzeak lotsa. Eta ezin dugu oraindik ere, lagun bat inguratu eta euskaraz ari garelarik, inguratzen gaituztenen soen artean, gaizki egiten ari garenaren sentsazioa ekidin, garai bateko “seguid en vascuence” delakoa entzungo bagenu bezala. Izan ere, hori aldatu da, orain “a mí también me gustaría...” esango dizute, zuri esnatzean pianoa maisuki jotzea gustatuko litzaizukeen bezala. Mundutik mundura gu, munduan berak. Eta mundutik mundura egiteko, eskatu gabeko baimena behar.

Sarritan, autoestimu falta hori justifikatzeko fikziozko argudio zentzugabeak erabiltzera iristen da jendea: hizkuntza komunikatzeko tresna besterik ez dela, edo euskaraz hitz eginda unibertsal izateari uzten diogula eta itxiagoak garela esaten dute. Benetan egiten duguna, baina, guztiz kontrakoa da erdaraz egiten badugu: geure burua diskriminatzen dugu eta geure solaskidea ere bai, geure kulturarako sarbidea ukatzen diogulako, hizkuntza jartzen baitugu atzerritar izateari uzteko oztopo gaindiezin gisa. Horrenbestez, gure kulturatik urrundu egiten dugu, eta dagokigun duintasuna eta errespetua galtzen dugu.

Aizue: 1.186 euskaldun, aldibereko elkarrizketan, euskaraz. Historian lehen aldiz.

Sustapen lan horretan erdaldunek euskara ikasteaz gain, berebiziko garrantzia du euskaradunon utzikeria eta konplexu guziak gainetik astintzea eta egoeraren larritasunaz jabetzea, lege guztien gainetik eta oztopo guztien azpitik, gure esku baitago euskara premiazkoa izatea Euskal Herrian bizitzeko.

Imajinatu zu Txinan zaudela. Txinako barnekaldeko lautada zabal eta huts bat zeharkatzen ari zara autobus zahar batean. 18 orduko bidaia da, eta bi egun daramatzazu inorekin hitz egin gabe. Zure inguruan txinatarrak besterik ez, ingelesez ere ez dakiten baserritarrak. Ba al zenekien txinatarrek zeinu desberdinak dituztela? Bada, ez zarete gai “hiru” zenbakia elkarri komunikatzeko ere. Ez zaituzte ulertzen, eta zuk ez dituzu haiek ulertzen. Halako batean beste aleman bat agertzen da. Nola sentituko zinateke?
Ba ni horrelaxe sentitzen naiz neure herrian: arrotz, euskaldun bat topatzen dudan arte.

Ta hori dena, jakin ere gabe bi urteren buruan zenbat ikasiko duen, edo ezer ikasiko duen… Ta gu enteratu gabe, euskaldunok, euskara barruan dugunez, zenbateko altxor garen… Aizak, Pello, euskara bai dela gure baitako altxorra, hau bai ‘errikeza interior’ peto-petoa…

Herritar bakarra entzun dut gizon horri euskaraz egiten, duela urte batzuk euskaltegian izena eman baitzuen. Herritar bakar hori irakaslea zen, noski