hizkuntz-politika
Hauteskundeak eta euskara lan-munduan
Lan ta lan-ekoek EAEko alderdi politikoen programak aztertu dituzte lan-munduan euskara sustatzeaz zer dioten-eta.
Hizkuntz-koakzioa
Hizkuntza ezin da sustatu beste hizkuntza bateko hiztunen eskubideen bizkar, edo diskriminazio eta koakzio bidez hizkuntza hori baztertuz edo berari min eginez
Europako Parmalmentuak hizkuntz-aniztasunaren inguruko ebazpena onartu du talde popularrak bultzatuta. Herrerok egindako ekarpena da esaldi hori, eta ekarpena onartu egin da.
Sareko Argiaren bidez heldu zaigu albistea.
Informazio gehiago:
Kutsatu hizkuntza
Kataluniako Generalitatek "Encomana el catalá" ("kutsatu katalana", ondo itzuli badut) jarri du abian.
Katalanaren erabilera sustatzeko kanpaina honen helburu nagusia da katalanaren hiztunek euren komunikazio-jardueretan hizkuntza ez aldatzea gaztelania edo beste hizkuntza bat erabiltzen dutenekin.
Apredre llengües-en bidez.
...eta zelan egiten da? (bis)
Horrelako ideietan oinarritzen da Eusko Jaurlaritzak proposatzen digun politika linguistikoa, 21 Euskara, XX. mende hasierako hizkuntza politikaren oinarriak delako txostenaren arabera. Gainerako erakundeetatik ere, antzeko mezuak heltzen zaizkigu: euskarazko kultur produktu erakargarriak ekoiztea omen da euskarak irauteko eta suspertzeko estrategiaren zutabe nagusietako bat, printzipala ez bada. Produktu bat erakargarri zerk egiten duen inork argitzen ez badigu ere.
Euskararen metafisika (Berria).
Argia.com-en bidez.
Euskara21, hamalau ildo adostuta
Euskara21 eztabaida prozesuaren lehenengo emaitza zabaldu da. Lehentasunezko 14 ildo adostu dira (azpimarrak nireak):
- Euskararen ezagupena eta erabilera belaunaldi berrietan bermatzea.
- Euskara ohiko hizkuntza izango duten arnasgune eta funtzioak zaindu, indartu eta hedatzea, euskararen belaunez belauneko transmisioa bermatzeko eta erreferentzialtasun soziala indartzeko. Azken batean, helburua ez baita euskararen ezagutza zabaltzea, besterik gabe, baizik eta euskal hiztunak sortzea.
- Familia-transmisioa bermatzea, oso bereziki 25 urte barru izango diren 30 urtez azpiko gazte elebidunek euskara ere izan dezaten etxeko hizkuntza. Hauxe dugu etorkizunaren gako nagusia.
- Euskal hiztunen erkidegoa trinkotzea, euskararen erabilerarako sare operatibo presentzialak zein birtualak hedatuz eta indartuz.
- Hiri handietan euskara erabiltzeko aukerak areagotzea, familia euskaldunei, gazteei eta haurrei lehentasuna emanez.
- Elebitasun pasiboa helduen munduan -eta gutxieneko helburutzat- areagotzea eta prestigiatzea.
- Euskarazko kultura kontsumoa indartzea, euskal kultura industria, ekoizle eta sortzaileekiko ikuspegi emantzipatzaile batetik.
- Euskara eta haren munduak etorkinengana hurbiltzea, hauen integrazio zabala eta aberatsa ahalbidetzeko eta euskara erabilera-eremu demografikoki dinamikoetara hurbiltzeko xedez.
- Euskaraz komunikatzeko estandarrak malgutzea eta aberastea, hiztun berrien adierazkortasunaren mesedetan. Zuzentasunaren irizpide bakarretik komunikagarritasunarenera eta adierazkortasunarenera igarotzea.
- Hizkuntza eskubideak eremu publikoan aitortu ez ezik errespetatzeko bidean, euskara erabiltzeko aukerak bermatzea.
- Euskararen erakargarritasuna lantzea eta era egokian proiektatzea: euskarak mundu ugari ditu bere barnean, eta euskarara datozenen munduentzako tokirik ere badu bere barnean. Proiektatzen dugun baino anizkoitzagoa da euskararen unibertsoa, eta are anizkoitzagoa egin beharra dugu, gizartearen pare anizkoitza izatera iritsiko bada.
- Euskararen irudiari prestigioa ematea, kultura eta komunikazioaren alorreko lorpenak garbi proiektatuz, batetik, eta, bestetik, euskal gizartearen kohesiorako osagai ezinbestekoa dela praktikan eta diskurtso publikoan adieraziz.
- Hizkuntzaren teknologiak (informazio eta komunikazioaren teknologiak euskararen garapenerako baliatzea), sarerako euskarazko edukiak sortzea eta komunikaziorako sare birtualak era egokian baliatzea, euskararen normalkuntza eta erabilera aukeren mesedetan. Izan ere, euskara informazio eta komunikazioaren teknologiez baliatzen den hizkuntza izatea ezinbesteko baldintza baita hizkuntza garatua izango bada.
- Hizkuntza politikaren inguruko akordiorik zabalena etengabe elikatu eta sendotzea, euskararen biziberritzea eta kohesio soziala estu lotuko dituen itun berritu baten bila.
Hemen Patxi Baztarrika Euskadi Irratian hamalaukoaz berbetan.
EAEko eta Nafarroako administrazioen artean akordioa.
Euskara sustatzeko akordioa sinatu dute. Helduen euskalduntze eta alfabetatzean jarduerak koordinatzea dago barruan.
Eusko Jaurlaritzaren 2009rako diru-laguntzak euskararentzat
53,6 milioi guztira. HABErentzat 35,4, zatirik handiena. Asko? Gutxi? Nahikoa? Gehiegi?
Batzuk eta besteak
Y así tenemos por ejemplo que el Gobierno Vasco montó hace ya más de 25 años HABE, una institución para euskaldunizar a la ciudadanía predispuesta. Pues como los otros tenían que tener su propio tingladillo, a potenciar AEK, con toda su parafernalia propia y peculiar. Y el Gobierno y muchos ayuntamientos a soltar pasta a las dos, para que "nadie" se enfade.
Borondatea
Euskara jakin eta erabiltzeko borondatea erakusten dutenengan jarri eta pilatu behar ditugu indarrak. Zenbat eta eremu gehiagotara iritsi gura, hainbat eta gutxiagotara helduko gara.
Lepo beretik ezin mezuan. Konparazio deigarria egiten du euskararen eta ingelesaren inguruko identifikazioak direla eta: funtzionariak, gazteak, administrazioa. Eztabaida interesgarria iruzkinetan.
Normaltasunaz
Euskara normalizatzeko, euskara bizitzako arlo guztietan "normaltasun" osoz erabiltzen den hizkuntza dela antzeman behar du herritarrak. Sarritan, euskararen inguruan gizartean zabaldutako kontzeptuak ezkorrak izaten dira: ikasteko zaila da, hizkuntza zaharra da, ez du gazteentzako hizkerarik, politikari lotutako gaia, ez du ezertarako balio... Kontzeptu hauek deuseztatu behar dira, berriak zabaldu eta horiekin identifikatu: euskara ikastea erreza da, milaka lagunek lortu dute, mundu berri bat zabaltzen zaizu, euskarak gauza askotarako balio du, egin beharreko esfortzua ez da alferrikakoa, irabazteko asko dago... Horretarako komunikazio-kanpaina eraginkorrek asko lagun dezakete.
Helduen euskalduntzearen bazterkeria
Urte askotan politikaren ardura izan duten agintari politikoek uste izan dute belaunaldi berriak euskaldunduz iritsiko ginela normalizaziora. Helduen euskalduntzeak urte askotan izan duen bazterkeria ere tesi nagusi horren ondorioa da.
Lurrin faltsuaren sunda
Eta edukazioan dago, ene ustez, gakoa. Gure bertso eskolako lagun batek dioen legez, edukazioa euskaltegietan ikasten da, eta gure herriak «heziketa irakasle» espezializatuak baditu izan. Era horretan soilik izan dezake gure ipuin honek amaiera zoriontsua, era horretan soilik berreskuratuko dugu aurreko urteotako gau luzean galdutako altxorra, benetako lurrina. Zuek ez dakit, baina neu behintzat aspertuta nago lurrin faltsuaren sunda jasateaz.
Lurrin faltsuaren sunda (Gara)
Txorradak
Gakoa: hizkuntzearen erabilerea bermatzeko eremuak zabaltzea. Nik ez dot uste ‘koadrilategi’ eta halako txorradek euskerea salbauko dabenik. “Egin daigun geto bat, eta geto horretan, euskerea nagusi”. Kriston lelokeria.
Elebidunen izaerea asko aldatu da hamabost urteotan mezuari egindako iruzkina. Erramun Osaren "Izioqui dugu... guec ajutu ez dugu" blogean.
Egon hadi lo....
Eskatzea librea da eta ematea ere bai, jakina; baina, entzun, aprobetxatu hurrengo aste eta hilabeteotan zabalduko den "Nor da euskalt - zaleago?" lasterketa. Euskararentzako aurrekontu potoloak ikusten ditut etorkizun hurbilean. Zer behar duzue?: Beste irakasle bi? Mintzalagunarako sustatzaileak soldata duin batekin? Ordenagailuak? Biltzeko areto bat? Garagardoa?...
Biba! Gora! Yujuuu! Aleluia! Lortu dugu! (Baga, biga, bloga!).
Guraso berri euskaldunaren gorabeherak
Umea izan eta egin beharreko tramiteak euskaraz egin guran diskriminazioa nola ikusten duen guraso berriak.
Bilatu
Harpidetu
Azken iruzkinak