adinekoak

Duela urte batzuetatik hona, gure etxeetako adinekoak zaintzeko nagusiki etorkinak kontratatzen dituzte familiek. Etorkin hegoamerikarrak gehienetan eta gaztelaniaz mintzo direnak ia beti. Hain zabaldua den fenomeno honek ez bakarrik gure hizkuntz paisaian, betidanik euskaraz funtzionatu duten eremu intimoetan ere aldaketa nabarmenak ekarri ditu.

Hori bai, irakasle zorrotza du zaintzaileak: burua ondo daukanetan, hitzez gain ahoskera zuzentzen dio Errazkinek, “s-ak eta z-k ez ditugulako Kolonbian ondo bereizten”. Gustura aritzen da Errazkin Betancourtekin maisu lanak egiten, ‘edan’ esan beharrean ‘adan’ esan duela eta halako hitz aldrebestuak barre artean zuzentzen. Jakin-min handiko pertsona da Dora Betancourt, dena galdetzen du, etxeko senar-emaztea solasaldian ari direnean, edota euren semeekin mintzatzen direnean, belarria jartzen du, eta berba anitzen esanahia eskatzen du ondoren. Bere herrira telefonoz deitzen duenean senideak harritu egiten dira batzuetan, hitz egiteko era aldatu duela-eta.

Denbora pila dute orain. Lehen egiterik izan ez zutena orain egiteko aukera dute. Ez dira gutxi izango euskararekiko maitasuna, euskararen aldeko joera landu gabe utzitakoak. Zergatik ez orain berreskuratu galdutako denbora? Haietako askok, gainera, beharra dute baliogarri sentitzeko. Ez al da baliogarri izatea haurren euskarazko bihotzezko heziketan jardutea? Ez dakit euskaltegiek-edo inoiz gogo eman duten “hirugarren adineko jendearentzako” saioak egitea, unibertsitatean “eskarmentudunen gelak” arrakasta handiz antolatu diren bezala, baina zalantzarik gabe, gogoan hartzekoa litzateke.