Atoan

Baina, zer da integratuta sentitzea? Bi mundu egoeran -gaztelaniaz bizi, euskaren arrastorik gabe- bizi eta ohartu ez; bi munduko egoeran bizi eta ohartu euskararekin lotutako mundua galtzen ari direla -batzuk balorazio positiboa egiten dute, beste batzuk beldur eta arbuioarekin lotutako balorazio ezkorra-. "Hay otro mundo y no lo ves"; "Yo sé que hay una parte de la historia que me pierdo por no saber euskera".

Motibazio instrumental eta integratzaileez gain, barnekoak eta kanpokoak hartu ditugu kontuan. Barneko motibazioarekin egiten duzuna zeuk gura duzulako egiten duzu. Kanpokoa kanpoko faktoreek eragindakoa da. Esate baterako, seme-alabak D ereduan eskolaratzeko erabakia hartzerakoan pertsona batek daukan motibazioa izan daiteke: “Nik nahi dut nire umea euskalduna izatea”, eta beste batek: “Nire koadrilako denek ikastola honetara bidaltzen dituzte umeak”. Hori kanpo motibazioa da. Euskararako benetan eraginkorrak barnekoak dira duda barik, kanpoko presio edo motibazioa galtzen denean ondorioa desager daiteke.

Teknofobia, azken batean, xenofobia mota bat besterik ez da

Ez badugu lortu Ibaiondokoak kafesne hitza aditzea, zer dela eta etorkin berriengan ardura hori jarri, Burgosko etorkinei, edo bertako zortziabizeneuskaldundun-Oerreatxenegatiboei presiorik egin ez diegunean?

Euskarari buruz transmititzen dugun irudiak aspaldi kezkatzen duten horietako bat naiz, baina konplexuz betetako portaerek ere ez gaituzte amableago egingo. Bai, ordea, gajo errukarriago.

Aurkitzen duzun elebakar astazakil bakoitza giza eskubideei errespetua dien pertsona batean bilakatzen saiatzen baldin bazara, leher egiten duzu eta gehienetan huts egingo duzu. Astazakil bat, astazakila da, eta zuk ez duzu harekin ezer egiteko beharrik.

Geldi dagoen irakasleari diot nik beldur, ondo ari naiz esaten duenari, zertarako inori galdetu? zertarako aldatzen saiatu? Ni ondo ari naiz, ikasleak ez zaizkit egokiak etortzen, ikasleak aldatuz gero, primerako irakaslea izango nintzateke… Uf!

Jakina, elkar ulertze hau bi aldeetatik elikatu beharra dago. Hau da, zail jarriko da euskaltzale bat euskaraz hitz egiten ez dakien baten azalean beronengandik mesprezu eta erasoak besterik jasotzen ez baditu, euskararekiko erakutsi duen utzikeriaz harro azaltzen bada…; era berean, eta bestetara, oso zail izango du euskararekiko ardura edo kezkekin sentiberetzea euskaltzaleen kezka bakarra, kosta ahala kosta, mundu guztiari euskara exigitzea baldin bada.