Atoan

Duela urte batzuetatik hona, gure etxeetako adinekoak zaintzeko nagusiki etorkinak kontratatzen dituzte familiek. Etorkin hegoamerikarrak gehienetan eta gaztelaniaz mintzo direnak ia beti. Hain zabaldua den fenomeno honek ez bakarrik gure hizkuntz paisaian, betidanik euskaraz funtzionatu duten eremu intimoetan ere aldaketa nabarmenak ekarri ditu.

...ezin ditugu etorkinekin bertako erdaldun elebakarren artean euskara sustatzeko erabiltzen ditugun irizpide eta mezu berberak erabili; ezin dugu, bertako herritar erdaldun askorekin lortu ez duguna, eurentzako nahitaezko bihurtu.

Hori bai, irakasle zorrotza du zaintzaileak: burua ondo daukanetan, hitzez gain ahoskera zuzentzen dio Errazkinek, “s-ak eta z-k ez ditugulako Kolonbian ondo bereizten”. Gustura aritzen da Errazkin Betancourtekin maisu lanak egiten, ‘edan’ esan beharrean ‘adan’ esan duela eta halako hitz aldrebestuak barre artean zuzentzen. Jakin-min handiko pertsona da Dora Betancourt, dena galdetzen du, etxeko senar-emaztea solasaldian ari direnean, edota euren semeekin mintzatzen direnean, belarria jartzen du, eta berba anitzen esanahia eskatzen du ondoren. Bere herrira telefonoz deitzen duenean senideak harritu egiten dira batzuetan, hitz egiteko era aldatu duela-eta.

Quiero integrarme a lo que es la cultura de aquí”. Y como buen aprendiz, una de las primeras cosas que quiso estudiar fue euskera. “Hice el primer curso en el euskaltegi y creo que eso es un gran paso”. El segundo paso que dio fue llamarle a su hijo Mikel.

"Huelga" hitzarekin bateratsu, orduantxe bertan, beste bat azaldu zen gure mundura, beste bat etorri zen gure hiztegia osatzera, aurrekoa bezain indartsua eta erabakigarria izan behar zuen hitz bat: euskera. Nerabeak ginen eta gogoan dut misterio lanbro batean bilduta azaldu zitzaigula hitz hura hasieran -orduko hainbat eta hainbat bezala- eta lehen euskal hitzak ia ahopeka ahoskatu genituela, zer esan nahi zuten ondo konprenitu gabe, kalez kaleko gure ibileretan. Honek eta hark esandako, han eta hemen entzundako edo irakurritako berben eta esalditxoen berri ematen genion elkarri. Laster hasi ginen euskera ikasten. Auzoan bertan....