normalizazioa

Adibide txiki bat jartzeko: gure garaian, jolasten ari ginela, Socorro! esaten genuen. Duela urte batzuk, lehenbizikoz entzun nuenean Laguntza, mesedez! edo holako zerbait, esan nuen, neure artean, Kontxo! Telebistak balio dik zerbaitetarako.

Tradizioak erakusten digu hizkuntza praktikaren gainean eraikitzen dugula identitatea

EAEn behintzat, gizarteak baliabide asko jartzen ditu herritar guztien eskuetan hizkuntza ofizial bien ezagutza bermatzeko, hezkuntzako behe-mailetatik hasi eta Unibertsitateraino, bai eta euskaltegi publiko nahiz diruz lagundutakoen bidez ere. Ehunka mila herritarrek erabili dituzte baliabide horiek, baina jakina, batzuek ez. Izan ere, pertsona bakoitzak -edo haien gurasoek- bere erabakiak hartuz jorratzen du bizitzaren bidea, bere historia eraikitzen du, eta horrela, batzuk eskas heltzen dira Administrazioaren ateetarako, ez bakarrik euskaragatik. Zergatik pribilegiatu nahi dituzte urritasun linguistikodunak?

Niri neuri oso estrategia egokia iruditzen zait. Areago, estrategia bakarra da. Baina esan beharra daukat horretarako ezinbesteko baldintza euskaldun aktiboak egotea dela, alegia, beste horien euskalduntasun pasiboa aktibatuko duten euskaldunak egotea. Eta horri ez zaio erreparatzen.

Nik gaztelaniaz atera nuen orain hogeita bost bat urte. Nire ilobak orain atera du, gaztelaniaz hark ere (bi mila euro inguru ordainduta). Euskaraz ateratzeko eskubidea izan, biok izan dugu, aukera normalizatua, ordea, ez nik orain hogeita bost urte, ez nire ilobak orain bost hilabete.

Gaur egun, lorpenen ondoan, hizkuntza -hiztungoa- bizitza sozialetik baztertu-zokoratua izateko dinamikan trabatuarazia da, gero eta deliberatu eta lotsagabeago. Horiek hola, eta egoeraz propioki jabetutakoan, ez legoke gaizki guk zertan ez dugun asmatu aztertzea, egin hutsetatik ikastea, hizkuntz-politikan… eta politikan, dena loturik baitago.

...gizarteak ez daki hizkuntza bat berreskuratzeko zer-nolako neurriak hartu behar diren; ez daki hizkuntzaren egoera ahula neurri bereziekin konpentsatu behar ote den; ez daki euskal hiztunen eskubideak zein gutxi errespetatzen diren...; hainbat gauza ez daki! Ezjakintasun horrekin, jendeak ezin du neurri batzuen premia ulertu, hizkuntza ikasi edo jakin beharra baino ez du ikusten eta, sentimendu horiekin, txotxongilo bat da alderdi politiko batzuen eskuetan

Euskararen mundua ez du inork bahitu. Hori bai, askori ez zaio interesatu izan. Edo, okerrago, askok pentsatu izan du mundu hori zaharkitua zegoela, iraganarekiko nostalgikoz betea.

Eta, lehen esan bezala, sarea egiteko, puntuak bezain garrantzitsuak dira hariak, eta uste dugu Getxoko euskararen sare honetan puntu gehiago dauzkagula hariak baino. Institutuko ikasleek tabernariarekin euskaraz egiten badute, badago haririk; euskaltegiko euskara ikasleak udaleko langile euskaldunarekin euskaraz egiten badu, badago haririk; koadrilako lagunek ere UK irakurtzen badute, badago haririk. Hariak lotzen ditu sarearen puntuak, familia barruan, koadrilan, gurasoen artean, lankideen artean.

«Hizkuntza bat ez da galtzen ez dakitenek ikasten ez dutelako, dakitenek hitz egiten ez dutelako baizik». Entzute zabaleko hitz horiek egia bat adierazten dute, baina, atrebentzia ez bada, esango nuke gauzak ez direla, hala eta guztiz ere, hain sinpleak. Ados: hizkuntza erabili nahia funtsezkoa da, auto bati erregaia ezinbesteko zaion bezalaxe, ibili behar badu. Baina nola erregai bera erabili arren potentzia ezberdinak dauzkaten bi autori ez zaien atarramentu bera ateratzen, horrela ere euskararekin, askotxotan, borondate hutsaren bidez ez dugu lortzen gure inguruko hizkuntza handiek eskuratzen diguten komunikazio-etekin bera; edo, bestela esatearren, estu eta larri ibili ohi gara mezu konplexuen ñabardura-aberastasuna gure inguruko hizkuntza horien aisetasun berarekin emateko.

La lengua es más que un mero medio de comunicarse: es seña de identidad grupal y, por ello, materia de estudio muy sensible.

Euskara berreskuratzeko lana hurrengo belaunaldiari uzten badiogu, horixe ikasiko du hurrengo belaunaldiak: Hurrengo belaunaldiari utzi behar zaiola