arauak
Euskaltzaindiaren arau berriak: Afrikako leku-izenak
Uda amaitu da baina mundua ezagutzeko gogoa ez Bilboko Plaza Barrian. Saharaz hegoaldeko leku-izenak eta Afrika kolonialeko izenak arautu ditu akademiak arau bitan.
Idazlanetan-eta zuzentzen gozatzeko motibo gehiago lagunok.
Euskaltzaindiaren arau berria: Euskal Herriko ibaiak
Mapetako izenak normaltzen eta estandarizatzen jarraitzen dute Euskaltzaindiakoek. Oraingoan ibaien txanda izan da. 166. arau agertu berriak Euskal Herriko ibai nagusiak euskara "ofizialean" izendatzeko gomendioak ditugu ohiko pdf dotorean.
Euskaltzaindiaren kulpak
Goierriko Hitzan bekario marimaisu ponpoxo batek “profitatu”, “denaz bezanbatean”, “bortxaz”, “preseski” eta horrelakoak idaztea. Zer kulpa (“kulpa” Hiztegi Batuan badago, markarik gabe) dute Euskaltzaindikoek, herri puta hontan jendeak hizkuntza zentzuz erabiltzen ez badaki!
Euskarak (h)amorratzen nau artikulua bota zuen lehengo egunean Iñakito Garay-k Zuzeun, umorez Euskaltzaindiaren arauak eta gomendioak motibo. Haien zailtasuna, egokitasuna, zuzentasuna, arrazoia eta logikaren inguruan pertzepzio asko dabiltza, ez onak jeneralean, eta ez dakit beti justuak ote diren.
Edozelan ere eztabaida sortu da mezuaren harira, hainbat gauza interesgarri daude iruzkinetan (mezuaren egilearen asmoa horiek aplazaratzea izan del susmatzen dut), eta nik neuk -ez galdetu zergatik- erantzunetan bota direnen artean goiko hitz horiek aukeratu ditut zer pentsatua/esana emateko.
Denok hizkuntzalari
Eta hirugarren mailako arazoa ere badago, partikularra, alegia: gutako bakoitza hizkuntzalari bat da, eta bakoitzak nahi duen moduan hartzen du erabakia puntuazio kontuetan. Baina adostasunezko kode hori gabe komunikazioa izorratu egiten da.
Puntuazioari buruz emango du ikastaroa Juan Garziak, eta horren hariria elkarrizketa egin diote Diario Vascokoek: «Puntuazio-markak bideko seinaleak bezalakoak dira»
EGArenak
Hurrena, kazetariak zirikatu zuen elkarrizketatua ea Teknologiak ez nau deitzen esapidea zuzena den, erdarakada den. Irakasle xaloak erantzun zion azkenaldian deitu aditza nor-nori-nork jokatzen dela.
Itzali egin behar izan nuen irratia, dena lauso ikusten hasia bainintzen.
Irratian EGA azterketaz irakasle batenak entzun eta EGArenak (Idazkolako takatekoak)
Eta Euskaltzaindiak zer dio?
Euskaltzaindia saiatzen da goitik beherako aldaketa handirik ez egiten, kontuan hartuta, hain zuzen, gure ikasle maite-maiteak eta jendea oso diziplinatua izaten dela Euskaltzaindiarekiko. Baina jendeak ulertu behar du Euskaltzaindiak sarritan ikusten duela bere burua zuzendu beharrean, konturatzen baita garai batean esandakoak ez duela balio, garai horretan euskarazko arlo hori ez zegoelako eta gaur egun bai.
Elkarrizketa egin diote euskaltzainburuari Aizu!-koek: “Korrika da euskaldunok bizirik gauden seinale”.
"Euskaltzaindiaren lana da arauak ematea, baina euskara ikasleek gorroto dituzte... Zer esango zenieke?" galderaren erantzunaren parte dira goiko berba horiek.
Europako toponimia fisikoa: Euskaltzaindiaren araua
Euskaltzaindiaren arau berria, Europako toponimia fisikoa, hau da, ibaiak, itsasoak, mendiak eta abarrak. Tirreniar itsasoa eta Oihan Beltza besteak beste.
Euskaltzaindia: AEB zerbitzuan arau berriak
Eguneraketa egon da Euskaltzaindiaren AEB zerbitzuan, Hiztegi Batuko H eta L letretan hain zuzen ere.
Euskaltzaindiaren arau-erabakien multzo berria
Aspaldian daude batzuk iragarrita, baina aste honetan zabaldu dira e-AEB zerbituzaren bitarteaz.
- Hiztegi Batuan, E letran oharrak gehitu dira.
- Euskal Onomastikaren Datutegia eguneratu da.
- 156, 157 eta 158. arauak gehitu dira.
- JAGONET kontsulta zerbitzuko edukia eguneratu da.
Kanpoko leku-izenak ahoskatzeko gomendioak
Euskaltzaindiak kanpo-izenak ahoskatzeko gomendioak plazaratu ditu. Gomendioak gomendio direla gogoratuta hona adibide batzuk:
- Zurich: <tzurij> ("tz" hasieran eta euskalki batzuetako edo gaztelaniazko "J" bezala amaieran)
- Yorkshire: <jorkxair> ("j" hori "y" bezala ahoskatuta)
- Hamburg: <hamburg> (Iparraldean "h" ahoskatzen den bezala, bestela Hegoaldean gaztelaniazko "j" hori ahoskatzeko aukera ematen da)
- Tübingen: "ü" hori zubereraz ahoskatzen den bezala. Bestela ü hori ahoskatzeko zailtasunak dituztenentzat "tibingen" edo "tubingen" alternatibak ematen ditu.
Monte-Carlo, Akisgran, Florentzia, Elx
Euskaltzaindiak arau berria, 157.a: Europako hiriak (pdf).
Potiomkin korazatua
Euskaltzaindiak 156. araua aurkeztu du, alfabeto zirilikoaren transkripzioa (pdf). Errusiera, Ukrainiera, Bulgariera, Serbiera eta Europa Ekialde zein Asia erdi aldeko hainbat hizkuntzatako hitzak eta izenak euskarara ekartzeko bideak.
Potemkin edo Potiomkin, Eisensteinen maisulana maisulan betiko:
Europako hiriak, euforia eta exagerazioa
Horiexek Euskaltzaindiaren azkenengo erabakiak. Arau bat, Europako hirien izenak, 157.a (pdf), eta E letrako oharrak, euforia eta exagerazioaren artekoak.
*Ummm... Irkutsk eta Vladivostok Europan? Geografiazaintza behar ote dugu?
Normalizazioa eta normatibitatea
La dificultad y hasta la muerte de una lengua puede proceder de que la normatividad se aleje tanto del uso cotidiano, que la lengua deja de ser instrumento que facilita la comunicación.
Meliáren bigarren aipamena gaur. Guarani hizkuntzaren ikertzailea dugu Meliá. Gogoeta interesgarriak dakarzkigu. Hau hemendik atera dugu: Usos y normas en el guaraní paraguayo (World Congress on language policies)
Euskaltzaindia: arau-erabaki berriak
Hauek dira:
- 152 Hiztegi Batua: F letra
- 153 Hiztegi Batua: G letra
- 154 Europako eskualde historiko-politiko nagusiak
- 155 Nafarroako udal izendegia
AEB zerbitzuaren bidez.
Azken iruzkinak